Te voet door de woestijn (maar dan in Drenthe)

Op reis in eigen land

In mijn vorige blog kan je lezen dat het mijn doel is om mensen te inspireren op reis te gaan in eigen land. Verre reizen worden al gauw interessant en fascinerend gevonden, maar niet iedereen kan die betalen of er de benodigde tijd voor vrijmaken. Bovendien valt er in ons eigen land ook genoeg moois te ontdekken. We hebben misschien geen gletsjers of vulkanen, maar wel oeroude bossen en een prachtig kust- en duingebied. Overigens zijn grote delen van de Veluwe (misschien wel het bekendste natuurgebied in Nederland) in een ver verleden veroorzaakt door gletsjers. Toen het ijs honderdvijftigduizend jaar geleden tot halverwege Nederland oprukte werden oude rivierafzettingen opgestuwd tot stuwwallen van soms wel meer dan honderd meter hoog. Die heuvels zijn nu nog steeds zichtbaar en maken veel van onze natuurgebieden nu juist zo mooi. Hoogste tijd dus om verslag uit te brengen van de twintig Nationale Parken die Nederland rijk is! In deze blog lees je alles over het Drents-Friese Wold.

Oeroude bossen

Het Drents-Friese Wold is na de Veluwe het grootste aaneengesloten bosgebied van Nederland. In de oertijd stond hier alleen bos, maar met de komst van mensen werden bomen gekapt en ging er vee grazen. Het bos veranderde in heide en de heide veranderde door overmatig gebruik in zand. Het stuivende zand bedolf akkers en bedreigde zelfs hele dorpen. Om dat zand in te dammen werd er weer bos aangelegd en zo is de cirkel weer rond. Eén stukje zandwoestijn is gebleven: de Kale Duinen.

Kale duinen

Naast oeroude bossen is dit Nationaal Park vooral bekend vanwege die kale duinen (of chiquer gezegd, het Aekingerzand). Een zandverstuiving is een open plek in de heide geen enkele begroeiing optreedt en waar het zand door wind en regenbuien verstoven wordt. Echt stuivend zand komt in Noordwest-Europa bijna niet meer voor. In Nederland is nog een aantal zandverstuivingen te vinden, waaronder hier in Drenthe. Het hele Drents-Friese Wold is te ontdekken per fiets of mountainbike, maar om ook het stuifzandgebied in te kunnen duiken kan je het beste gaan lopen. Heb ik even geluk: ik ben dol op wandelen!

Woest aantrekkelijke woestijn

Zandverstuivingen zijn de Nederlandse versie van woestijnen: ze zijn kurkdroog en hebben een soort woestijnklimaat met extreme temperatuurverschillen. Op zon beschenen zuidhellingen kan de temperatuur oplopen tot zestig graden, terwijl het ’s nachts op andere plekken zelfs in de zomer aan de grond kan vriezen. In deze omstandigheden houden maar weinig planten- en diersoorten het uit. Na wat Googelen vinden mijn vriendin en ik een veelbelovende wandelroute die ons door het veelzijdige landschap zou leiden: door bos en stuifzand, over de heide en langs vennetjes, veentjes en beekdal.

Van het pad af raken

Super enthousiast beginnen we vanaf het bezoekerscentrum in Appelscha aan de route. Druk kletsend lopen we in het begin inderdaad door mooi bos en valt het bijzondere heuvelachtige landschap ons op, maar al gauw wordt het pad behoorlijk saai en lopen we kilometers zonder ook maar één wegbewijzering te vinden. We realiseren ons heus wel dat we ietsje pietsje minder goed hebben opgelet en door onze enerverende conversatie wellicht een afslag hebben gemist, maar desalniettemin hadden we wat duidelijkere aanwijzingen verwacht. We besluiten dan maar gewoon bewust van het pad af te raken en ergens lukraak rechtsaf het bos in te slaan. Ga je mee verdwalen? Wij weten de weg!

Back on track

Al gauw na onze impulsieve beslissing worden we beloond met een prachtig uitzicht over het laaggelegen prairieachtige gebied Aekingerbroek, waar de beek de Vledder Aa ontspringt. We beklimmen een hoge uitzichttoren en vergapen ons aan het bijzondere landschap dat we nu ein-de-lijk gevonden hebben. Vanaf de uitzichttoren zien we een mooi vennetje liggen en dat maakt alles meteen weer goed. Het blijkt de Grenspoel te zijn (aangezien het ligt op de grens van Drenthe en Friesland) en als we er naartoe lopen zien we zowaar een blauw paaltje staan, zodat we alsnog aan de wandelroute kunnen beginnen.

Makke schaapjes

Braaf volgen we nu de blauwe paaltjes tot we bij de Kale Duinen komen. Die zijn trouwens minstens net zo mooi als ik hoopte: zonder schaamte roep ik ‘oehhh’ en ‘ahhh’. Die kreten worden vervolgens beantwoord met een iets minder enthousiast ‘behhh’: overal om ons zien we schapen lopen, zitten, liggen en zelfs op en onder picknicktafeltjes staan. En als er één schaap over de dam is, volgen er meer. Als ik weer eens iets te veel aan het kletsen en te weinig aan het opletten ben loop ik nog bijna tegen een schaap aan ook. Prompt bied ik mijn excuses aan terwijl het beest me schaapachtig staat aan te kijken. Ja, je leest het goed: ik heb mijn excuses aangeboen aan een fucking schaap. Maar verder verkeer ik in uitstekende geestelijke gezondheid hoor!

Verloren schaap

Overigens zijn die schapen er niet voor niets: met behulp van de grazers wordt het gebied vrij van gras en bomen gehouden. Waar ze er vroeger alles aan deden om het zand te bedwingen, doen de natuurbeheerders er nu alles aan om het unieke stuifzandgebied te behouden. De heideschapen helpen daaraan mee door gras, heide en jonge boompjes te eten. Na een ingewikkelde navigatie langs allerlei verschillende kleuren paaltjes en kudden schapen vinden mijn vriendin en ik uiteindelijk de weg terug naar het bezoekerscentrum. Het was de bedoeling om ook nog het blotevoeten pad te gaan lopen, maar helaas waren we daarvoor te laat. De volgende keer dat ik in Drenthe ben ga ik zeker een nieuwe poging wagen, maar eerst ga ik naar Nationaal Park Zuid Kennemerland. Vooral de plaatselijke flora en fauna zijn daar zeer interessant... Verder kan ik er nu niet over uitweiden, lees er meer over in mijn volgende blog!